بانک توسعه بریکس

بانک توسعه نوین (NDB) یک موسسه مالی چندجانبه است که در سال 2015 توسط کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تأسیس شد. هدف آن تامین مالی پروژه های زیرساختی و توسعه پایدار در بریکس و سایر اقتصادهای بازار نوظهور و کشورهای در حال توسعه است. بانک دارای سرمایه مجاز اولیه 100 میلیارد دلار و سرمایه پذیرفته شده اولیه 50 میلیارد دلار است. در حالی که مقامات بانک توسعه نوین اعلام کرده‌اند که می‌خواهند کاری متفاوت از بانک‌های توسعه سنتی تحت کنترل غرب، مانند بانک جهانی انجام دهند، آنها همچنین تاکید کرده‌اند که بانک توسعه نوین برای به چالش کشیدن بانک‌های غربی نیست، بلکه مکمل آنهاست. دفتر مرکزی بانک در شانگهای چین قرار دارد و مرکز منطقه ای آفریقا در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی در حال تاسیس است.

پروژه های بانک بریکس

در اولین سال تاسیس بانک توسعه نوین، اولین مجموعه از پروژه‌ها را تصویب کرد، یک پروژه در هر یک از پنج کشور عضوش، که مجموعاً 911 میلیون دلار بود. این پروژه ها که بر انرژی متمرکز هستند شامل موارد زیر است: وام 250 میلیون دلاری به بانک کانارا هند برای 500 مگاوات پروژه های انرژی تجدیدپذیر در هند. وام 81 میلیون دلاری برای 100 مگاوات برق خورشیدی پشت بام در چین. وام 300 میلیون دلاری به بانک توسعه ملی برزیل، BNDES، برای توسعه 600 مگاوات ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در برزیل؛ وام 180 میلیون دلاری به شرکت برق عمومی آفریقای جنوبی، Eskom، برای سرمایه گذاری در خطوط انتقال و اتصال ظرفیت برق تجدیدپذیر به شبکه ملی؛ و یک وام 100 میلیون دلاری به بانک توسعه اوراسیا (EDB) و بانک سرمایه گذاری بین المللی (IIB) برای پروژه انرژی آبی در مقیاس کوچک در منطقه کارلیا، روسیه. تا کنون، NDB تنها به نهادهای بخش دولتی وام داده است، اما برنامه هایی برای گسترش به بخش خصوصی وجود دارد. پروژه ها ممکن است در داخل کشورهای عضو NDB یا خارج از آن واقع شوند، تا زمانی که پروژه ها به نحوی به نفع کشورهای عضو باشند.

بریکس در راستای استقلال مالی

روسف که از سال 2011 تا زمان استیضاح در سال 2016 رئیس جمهور برزیل بود و در مارس 2023 رهبری NDB را بر عهده گرفت، متقاعد شده است که استفاده از ارزهای محلی برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا ضروری است. استفاده از ارزهای محلی به کشورهای بریکس کمک می کند تا از خطرات ارزی و کمبودهای مالی که ممکن است سرمایه گذاری های بلندمدت را مختل کند، اجتناب کنند.
روسف در مصاحبه ای با رسانه چینی CGTN در 14 آوریل، دیدگاه خود را برای استراتژی ارزی NDB به اشتراک گذاشت: «لازم است راه هایی برای جلوگیری از ریسک ارز خارجی و مسائل دیگر مانند وابستگی به یک ارز واحد مانند دلار آمریکا پیدا شود. ” بر اساس این ابتکار، بانک توسعه نوین 30 درصد از دفتر وام خود را به ارزهای کشورهای عضو بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی متعهد خواهد کرد.
روسف از چین و برزیل به عنوان نمونه های بارز کشورهایی نام برد که قبلاً تجارت با ارزهای مربوطه خود، یوان چین و رئال برزیل را پذیرفته اند. روسف تاکید کرد که این جهت جدید در تامین مالی با ارز محلی “بسیار مهم برای کمک به کشورهای ما برای جلوگیری از خطرات نرخ ارز و کمبودهای مالی است که مانع از سرمایه گذاری بلندمدت می شود.”

به چالش کشیدن سلطه دلار آمریکا

تصمیم NDB برای چرخش به سمت ارزهای محلی، تمایل جهانی برای به چالش کشیدن سلطه دلار آمریکا را برانگیخته می کند. روسف بر نیاز به یک مکانیسم ضد بحران و باثبات حمایت کند، به ویژه با توجه به تهدید تورم بالا و سیاست های پولی محدودکننده در کشورهای توسعه یافته. نالدی پاندور، وزیر روابط بین‌الملل آفریقای جنوبی اعلام کرد که گروه بریکس در حال بحث در مورد توسعه یک سیستم مبادله پولی عادلانه‌تر برای تضعیف سلطه دلار آمریکا است.
سیستم‌های کنونی به نفع کشورهای ثروتمند هستند و چالش‌هایی را برای کشورهایی مانند آفریقای جنوبی ایجاد می‌کنند که باید پرداخت‌های خود را به دلار با هزینه بالاتر انجام دهند. علاوه بر پنج کشور اصلی بریکس، NDB عضویت خود را به بنگلادش، مصر و امارات متحده عربی داده است و همچنین اعضای جدید بریکس یعنی ایران، عربستان، آرژانتین و اتیوپی نیز در این بانک سهم خواهند داشت. اروگوئه در حال پیوستن به این بانک است، در حالی که چندین کشور دیگر ابراز علاقه کرده اند.
فشار بانک نوین برای تامین مالی با ارز محلی تغییر قابل توجهی را در چشم‌انداز مالی جهانی به وجود خواهد آورد و برتری دلار آمریکا را به چالش می‌کشد و راه را برای افزایش استقلال مالی برای کشورهای بریکس و فراتر از آن هموار می‌کند.