پیمان شانگهای، عهد جدید ایران و اوراسیا

عضویت در سازمان ها و پیمان های بین المللی یکی از راهبرد های افزایش تعاملات بین المللی و همواره کردن مسیر دیپماسی برای استفاده های ملّی می باشد. سازمان ها و پیمان های بین الملل معمولا در موضوعات خاصی تشکیل می گردند ( مانند: پیمان ناتو یا سازمان تجارت جهانی ) و یا در قالب یک سازمان منطقه ای برای هم افزایی بیشتر میان کشور های همسایه شکل می گیرد. ( مانند اتحادیه اروپا ) عضویت کشوری در یک پیمان یا سازمان با توجه به ویژگی های آن و مختصات کشور مورد نظر می تواند سودمند و در گاهی موارد به ضرر کشور عضو شونده باشد. لذا کشور ها بایستی در مسیر پیوستن به کنوانسیون ها، سازمان ها و پیمان های بین الملل مسئله مزیت ها  وفواید و مسئله تکالیف و معایب را در دو کفه ترازو قرار داده و در مورد چنین عضویت تصمیم بگیرند.

در مورد پیوستن ایران به پیمان شانگهای نیز این مسئله مطرح است اساسا پیمان شانگهای چه مزایایی برای ما دارد؟ اولین نکته در مورد پیمان شانگهای موضوع اعضا آن است. اعضا پیمان شانگهای که متشکل از چین، قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان، ازبکستان، هند، پاکستان و ایران که دارای حدود 40 درصد جمعیت جهان می باشند. ظرفیّت بسیار مناسبی را برای تامین اهداف هر نوع از همکاری بین المللی را در این سازمان فراهم می کند. از طرفی پیمان شانگهای بر خلاف بسیاری از پیمان ها که تنها در یک موضوع مطرح می شوند به نوعی موضوعات متعددی را مدنظر قرار می دهد. در درجه دوم عدم وجودکشور های غربی در این پیمان می تواند آن را تبدیل به پتانسیل مناسبی برای حذف دلار از مبادلات تجاری بین الملل کند. این پیمان زمینه ساز استفاده از پیمان های پولی دو جانبه را فراهم می کند.

تحوّلات اخیر جهانی و موضوع گیری مقامات برخی از کشور های عضو پیمان شانگهای مبنی بر تغییر نظم جهانی موجود نشان می دهد پیمان شانگهای می تواند به یکی از بازیگران اصلی این نظم نوین جهانی تبدیل شود. قطع به یقین مسئله حذف دلار یکی از اصلی ترین گام های برقراری چنین نظمی در عالم خواهد بود. از طرفی عضویت ایران در این پیمان منجر به ایجاد منافع مشترک با اعضا گشته و منجر به کمک رساندن آن ها در حل و فصل مسائل بین المللی ایران خواهد شد. برای مثال نقش آفرینی چین در میانجیگری برقراری دوباره روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان و یا تاکید بر استفاده و توسعه راه های ترانزیتی داخل ایران به نوعی از نتایج مثبب هم افزایی  ایران و چین به واسطه عضویت در این سازمان می باشد. در نهایت می توان گفت آنچه برای ما اهمیّت دارد استفاده حداکثری از این عضویت است. افزایش حجم مبادلات ایران باکشور های عضو شانگهای در مدّت اخیر و همچنین ترغیب سازمان های بین المللی دیگر مانند بریکس برای برقراری روابط با ایران به عنوان اوّلین اثرات عضویت در این پیمان پدیدار گشته است.