سیاست عدالتی در وضع قوانین مالیاتی

یکی از راه های برقراری عدالت در توزیع منابع مالی عمومی، اصلاح قوانین مالیاتی و منطبق کردن آن ها با سیاست های عدالتی است. از این رو مسئله مالیات بر درآمد قشر های مختلف درآمدی رویکرد های متفاوتی دارد. همچنین در برنامه هفتم توسعه رویکرد عدالت محور به عنوان یکی از سیاست های اصلی این برنامه در اخذ مالیات قرار داده شده است. از این رو پیشنهاد دولت برای اخذ مالیات از مجموع درآمد اشخاص برای برقراری عدالت مالیاتی بیشتر در قالب اصلاح قانون مالیات های مستقیم ارائه گردیده است. یکی از نکات قابل توجه لایحه دولت در اصلاح این قانون در نظر گرفتن هزینه های معیشتی و ضروری برای شخص مالیات دهنده و خانواده وی می باشد هزینه هایی مانند مسکن، سلامت، تحصیل و… بعنوان هزینه های ضروری اشخاص از مجموع درآمد کم شده و سپس مبلغ مورد نظر، مبنای محاسبه مالیاتی قرار می گیرد.

محاسبه نشدن هزینه های معیشتی در مالیات بر درآمد

بر اساس آمار اعلامی مرکز آمار ایران به طور میانگین در سراسر کشور هزینه هر خانواده در ماه حدود 11.5 میلیون تومان و درامد هر خانواده 14 میلیون تومان می باشد. بر اساس آمار اعلامی 72.5 درصد از هزینه های یک خانواد مربوط به هزینه های غیر خوراکی مانند مسکن، بهداشت و تحصیل می باشد. بر مبنای قوانین فعلی مالیاتی مسئله هزینه های معیشتی خانوار که چیزی بیش از 70 درصد از کل هزینه است در قوانین مالیات بر درآمد در نظر گرفته نمی شد. امّا در لایحه پیشنهادی دولت، معاف کردن چنین هزینه هایی منجر به گسترش عد الت در اخذ مالیات از طبقات کم درآمد جامعه خواهد شد. بر مبنای اعلام اخیر صندوق بین المللی پول، تغییرات اخیر سیاست های مالیاتی منجر به هوشمند شدن سیستم مالیات ستانی در ایران شده است.