ریشه ی بانکداری مدرن

بسیاری از تاریخ دانان توسعه و گسترش نظام بانکداری مدرن را به رنسانس ایتالیا نسبت داده اند. خانواده های بردی و پروزی در فلورانس سیستم بانکداری را وارد کردند و شعبه هایی در سرتاسر اروپا تاسیس کردند. مشهورترین بانک ایتالیایی بانک مدیچی است، که توسط جیووانی مدیچی در سال 1397 تاسیس شد. قدیمی ترین بانکی که هنوز درحال کار است بانک سینا در سینا ایتالیا است که از سال 1472 هنوز در حال کار کردن است.
خانواده های متعددی که جزو یهودیان اشکانزی بودند در اروپا به خصوص در ایتالیا نفوذ بسیاری داشتند. این خانواده ها به طور چشمگیری در شکل گیری نحوه ی بانکداری فعلی و نرخ بهره تاثیر گذار بودند که به سه خاندان بسیار مشهور و اولین خاندان های بانکدار (به سبک بانکداری امروزی) اشاره میکنیم. اما پیش از آن به ریشه ی یهودیان اشکنازی میپردازیم.

یهودیان اشکنازی
اَشکِنازی گروهی از یهودیان هستند که اصلیتی از اروپای شرقی و مرکزی دارند. محققان می‌گویند اکنون بیش از ۱۱ میلیون نفر از دودمان اشکنازی در ۶۷ کشور زندگی می‌کنند و ۸۰ تا ۹۰ درصد جمعیت یهودیان امروزی را تشکیل می‌دهند.
گمان می‌رود اشکنازی‌ها در قرون اول یا دوم از خاورمیانه به ایتالیا نقل مکان کرده باشند و سپس به اروپای شرقی مهاجرت کرده و همان‌جا، به گفته دانشمندان، جمعیت آن‌ها در قرن سیزدهم میلادی به شدت رشد کرد. در اروپای مرکزی و شرقی، بسیاری از آن‌ها به زبان یدیشی سخن می‌گویند.

خانواده های پیشرو در بانکداری
خانواده ی بردی و پروزی
در اواخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، خانواده ی بردی به همراه خانواده ی پروزی مراکز بانک در جای جای اروپا تاسیس کردند. فعالیت بانکداری آن ها تا قرن پانزدهم ادامه داشت همچنین نقش مهمی در تامین مالی کردن کسانی که به دنبال آمریکا میگشتند مثل کریستوف کلمب و جان کابوت داشتند.
در دهه ی 1290 میلادی، این دو خانواده شعبی از بانک خود را در بریتانیا و تا دهه ی 1320 میلادی در بیشتر جاهای اروپا بانک تاسیس کردند. تا قرن چهاردهم این دو خانواده با ارائه ی خدمات مالی، اعتبار و ثروت چشمگیری اندوختند.
تا سال 1338 بیش از 80 بانک در فلورانس تاسیس شده بود. خانواده ی بردی سیزده شعبه ی مختلف در بارسلونا، سیوی، ماجورکا، پاریس، آویگون، نیس، لندن، برگ، کنستانتینپل، رود، قسطنطنیه و اورشلیم داشت. بسیاری از فرمانروایان قدرتمند به خاندان بردی و پروزی بدهکار بودند. بسیاری از شرکت های تجاری و حتی غیر تجاری یهودی و چند شکرت مسلمان تبار با این بانک ها شراکت داشتند.

ورشکستگی بردی و پروزی
در سال 1340 ادوارد سوم انگلستان با فرانسه وارد جنگی تجاری شده بود، که آغاز جنگ صد ساله بود. ادوارد به شدت به فلورانس ایتالیا مقروض بود که مجبور به وام 600 هزار سکه ای از پروزی و 900 هزار سکه ای از بردی شد. در سال 1345 این پادشاه در پس دادن وام خود دچار مشکل شد که باعث بسته شدن و ورشکستگی بسیاری از بانک های فلورانس شد.

خانواده ی جووانی و بانکداری
جووانی دی بیچی د مدیچی (Giovanni di Bicci de’ Medici‎؛ ۱۳۶۰ – ۲۰ فوریه ۱۴۲۹) یک بانک‌دار اهل ایتالیا بود که مؤسس بانک خاندان مدیچی در سال ۱۳۹۷ میلادی بود. وی علاوه بر این به تجارت و داد و ستد پشم نیز پرداخت.
در سال 1414 جووانی بر بازگشت دائمی حکومت پاپ به روم بعد از تبعید طولانی مدت شرط بست که درست هم بود. حکومت پاپ برای همیشه در سال 1417 در روم مستقر شد. برای حمایتش، جووانی جایزه ی خوبی دریافت کرد و پاپ مارتین پنجم کنترل خزانه داری را داد. پاپ های بعدی نیز از بانک های جووانی استفاده می کردند همچنین به این خاندان اجازه داده بودند که قراردادهای زمین ها و معادن را تنظیم کنند. جووانی و خاندانش پولدارترین خانواده ی اروپا شدند. ازاین رو بر بسیاری از تصمیمات اساسی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تاثیرگذار بودند حتی در رنسانس نقش به سزایی داشتند.

بانک مدیچی
بانک مدیچی (Medici Bank‎) موسسه ی مالی ایجاد شده از سوی خاندان مدیچی در ایتالیا در قرن پانزدهم (۱۳۹۷–۱۴۹۴) بود. این بانک در اوج خود بزرگترین و معتبرترین بانک در اروپا بود. خاندان مدیچی در دوره ای، ثروتمندترین خانواده در اروپا بودند. تخمین ثروت آنان به پول امروزی دشوار و نادقیق است، با توجه به این آنان آثار هنری، زمین و طلا داشتند. این خانواده با این ثروت ابتدا در جمهوری فلورانس و سپس در حوزه‌های وسیعتری از ایتالیا و اروپا قدرت سیاسی به دست آوردند.

خانواده ی مدیچی و یهود
خاندان مدیچی در فلورانس ارتباط نزدیکی با یهودیان اشکانزی در فلورانس داشتند. برای مثال مدیچی ها از یهودیان در برابر دستورات و قوانین سختگیرانه ی کلیسا محافظت میکردند. آن ها بانفوذی که در سیستم پاپ ها داشتند این کار را انجام میداند ولی نهایتا در دهه ی 1490 میلادی برای مدتی به همراه یهودیان از فلورانس اخراج شدند.

تحت دستور یگانگی خداوند و رباخواری مدیچی ها و یهودیان در دهه ی 1490 میلادی از فلورانس اخراج شدند. اما هنوز پولی که جمهوری فلورانس به یهودیان بدهکار بود از چرخه خارج نشده بود که با عوض شدن پاپ مدیچی ها دوباره در سال 1512 به قدرت نشستند. تبعید یهودیان نیز تعلیق شد. در سال 1537 کاسیمو مدیچی کنترل دولت فلورانس را در دست گرفت و آنجا را تبدیل به منطقه ی شاهزاده ای کرد که بعد ها به سرزمین دوک های توسکانی تبدیل شد. مدیچی ها دویست سال در آنجا حکم فرمایی کردند.